Niekonstytucyjna utrata członkostwa – ostatni wyrok TK

Ostatnio niestety nie miałem czasu na wpisy na blogu i nie zamieściłem informacji o dwóch istotnych wydarzeniach. O jednym napisze dzisiaj a o drugim postaram się jutro. (Może taka deklaracja będzie dla mnie dobrą motywacją 😉 )

Pierwsze wydarzenie to wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 10.06.2020r., który uznał za niezgodny z Konstytucją art. 4 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo spółdzielcze (Dz. U. poz. 1596) czyli tzw. noweli lipcowej.

Chodzi zatem o przepis przejściowy, który stanowi:

Członek spółdzielni, któremu w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy nie przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu albo prawo odrębnej własności lokalu oraz któremu nie przysługuje roszczenie o ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu lub roszczenie o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, traci z tym dniem członkostwo w spółdzielni.

Zdaniem Trybunału „Przyjęta w zaskarżonym przepisie konstrukcja przejściowa odniesiona do źle wyznaczonej grupy adresatów spowodowała, że wiele osób mogło zostać pozbawionych członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej, mimo iż legitymowały lub nadal legitymują się interesem polegającym na zaspokojeniu ich potrzeb mieszkaniowych lub związanym z korzystaniem z lokalu spółdzielczego o innym przeznaczeniu”

Innymi słowy Trybunał uznał za niedopuszczalną automatyczną utratę członkostwa na takich warunkach jakie zawarto w cyt. wyżej przepisie.

Przykładowo przepis ten pozbawił członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej wszystkich, którzy zbyli, bądź w inny sposób utracili prawo do lokali, lecz nadal w nich mieszkają na podstawie innych tytułów prawnych np. dożywocia, służebności czy użyczenia. M.in. taka argumentacja znalazła się we wniosku do Trybunału Konstytucyjnego jaki złożył Rzecznik Praw Obywatelskich.

Istotne jest, iż niekonstytucyjny przepis zgodnie z wyrokiem Trybunału utraci moc obowiązującą dopiero po upływie 12 miesięcy od ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw. W tym okresie ustawodawca powinien doprowadzić ustawę do stanu zgodnego z Konstytucją RP.

Skoro zatem przepis obowiązuje nadal to spółdzielnie w tym zakresie nie muszą podejmować żadnego działania. Rolą ustawodawcy będzie zmiana przepisu w taki sposób aby nie naruszał on konstytucji i rozwiązanie sytuacji osób, które utraciły członkostwo na podstawie tego przepisu a zgodnie z Konstytucją nie powinny były go utracić.

Drugie zdarzenie, o którym napiszę jutro to rozsyłane do spółdzielni przez różne związki spółdzielcze Rozporządzenie Rady (UE) 2020/699 z dnia 25 maja 2020 r.